Zastosowanie oraz podział noży tokarskich kształtowych

Istnieje wiele rodzajów noży tokarskich. Różnego rodzaju klasyfikacja tych powszechnych w przemyśle wytwórczym narzędzi może zależeć od rozmaitych czynników. Ze względu chociażby na przeznaczenie wyróżniamy zasadniczo noże obwiedniowe, punktowe i kształtowe. W niniejszym artykule zajmiemy się tym ostatnim wariantem, a więc nożami o zarysie ostrza zgodnym z zarysem przedmiotu poddawanego obróbce.

Krawędź skrawająca i obrabiana powierzchnia stykają się tu ze sobą liniowo, same zaś noże wykonywać mogą ruch o charakterze stycznym bądź promieniowym, co stanowi kolejną oś podziału noży kształtowych na poszczególne typy. Podobnie jak w przypadku innych rodzajów noży, wśród tych kształtowych możemy wyróżnić również stosowane w precyzyjnej obróbce tzw. wykańczaki, jak i masywniejsze zdzieraki przeznaczone do obróbki zgrubnej. Wspomniane noże kształtowe o ruchu promieniowym dzielą się z kolei – i tu też zachodzi podobieństwo między nimi oraz nożami innych typów – na składane oraz te o budowie jednolitej albo łączonej (tj. z wlutowaną na stałe płytką).

Jednolite

Noże tokarskie jednolite wykonane są ze stali szybkotnącej, która jest odporna na wysoką temperaturę – znajdą więc zastosowanie w sytuacjach, w których jest ona czynnikiem warunkującym proces obróbki. – Noże takie są też w wysokim stopniu odporne na ścieranie, co sprawia, że można je z równie dużym powodzeniem wykorzystać w obróbce i zgrubnej, i wykańczającej – dodaje ekspert z narzędziowni Mikronar w Radomiu.

Łączone

Tokarskie noże kształtowe z wlutowaną płytką to narzędzia bodaj najczęściej spotykane w toczeniu wzdłużnym, zewnętrznym i wewnętrznym, ale też w przycinaniu i planowaniu. Różnią się od siebie kolorami i oznaczeniami literowymi, które określają rodzaj wlutowanej płytki – od tego zaś zależy przeznaczenie danego noża. I tak: noże czerwone opatrzone literą „K” służą do obróbki żeliwa, noże niebieskie (litera „P”) do obróbki stali, a żółte („M”) do stali nierdzewnej.

Składane

Noże składane z kolei to takie, gdzie mechanicznie instaluje się wieloostrzowe płytki. Wymienialność płytek istotnie obniża koszty eksploatacji przy zachowaniu wysokiej powtarzalności. Jest to kluczowy argument przemawiający za popularnością tych noży, zaraz obok ich uniwersalności – nadają się bowiem równie dobrze do obróbki szybkościowej i wydajnościowej. W przypadku tokarskich noży kształtowych o charakterze składanym możemy też mówić o kolejnym piętrze podziału: wyróżniamy tu mianowicie dodatkowo noże płytkowe, krążkowe oraz słupkowe.