Rodzaje tworzyw sztucznych

Popularnie, lecz nieprawidłowo nazywane plastikami, tworzywa sztuczne to materiały, których podstawowymi składnikami są substancje wielkocząsteczkowe, czyli polimery. Sposób podziału tworzyw syntetycznych zależny jest od ich właściwości fizycznych i technologicznych. Na tej bazie można wyróżnić trzy podstawowe grupy tworzyw: termoplastyczne, termoutwardzalne i elastomery.

  Popularna nazwa „plastik” pochodzi z greki, od słów „plastikos” i „plastos”. Pierwsze z nich oznacza plastyczność, a co za tym idzie łatwość poddawania się procesowi formowania. Znaczenie drugiego to dosłownie „ukształtowany”. Właśnie ta łatwość obróbki, pozwalająca na precyzyjne uformowanie nawet najmniejszych detali jest cechą charakterystyczną tworzyw sztucznych. Przesądza to o ich wszechstronności, a tym samym popularności w rozmaitych gałęziach przemysłu. Podstawowe metody kształtowania polegają między innymi na wykonywaniu odlewów, wytłaczaniu, walcowaniu, formowaniu rotacyjnym, wtryskiwaniu czy wyciskaniu.

Charakterystyczną cechą większości metod obróbki tworzyw sztucznych jest powstawanie tak zwanego szwu.  Jedyną technologią, która pozwala uniknąć tego efektu jest Rotomoulding – mówi specjalista z firmy Rotolution.

Z czego powstają tworzywa sztuczne?

Wbrew nazwie wszystkie syntetyki są pochodzenia naturalnego. Do ich wytworzenia, wykorzystuje się bowiem, poddane syntezie organicznej surowce takie jak: węgiel, celuloza, gaz ziemny, czy ropa naftowa.

Podział tworzyw sztucznych

W największym skrócie tworzywa syntetyczne, można podzielić na dwie podstawowe grupy. Pierwsza z nich to Termoplasty, których cechą charakterystyczną jest to, że pod wpływem ciepła miękną, a po ochłodzeniu ponownie twardnieją Drugą grupę stanowią Duroplasty, inaczej tworzywa termoutwardzalne.  Te z kolei po uformowaniu pozostają twarde i nie miękną pod wpływem ogrzewania.

• Do grupy pierwszej należą na przykład:

Akrylonitryl-butadien-styren – ABS Poliwęglan - PC Polietylen - PE Poli(tereftalan) etylenu - PET Poli(chlorek winylu) - PVC Poli(metakrylan metylu) - PMMA Polipropylen - PP Polistyren - PS Polistyren spieniony (ekspandowany) – EPS

• Do grupy drugiej zaliczamy między innymi:

Epoksyd - EP Fenoplast - PF Poliuretan - PUR Politetrafluoroetylen - PTFE Żywice poliestrowe – UP Jako osobną grupę wyróżnić można jeszcze Elastomery – nazywane też kauczukiem syntetycznym. Cechą szczególną tworzyw z tego zbioru jest duża podatność na odkształcenia i ogromna elastyczność, umożliwiająca powrót do kształtu wyjściowego. Bardziej złożone podziały zależne są od czynnika bazowego syntetyków. To decyduje bowiem o ich własnościach chemicznych i fizycznych, a co za tym idzie, warunkuje rodzaj obróbki, której mogą zostać poddane.

Właściwości materiałów syntetycznych

W procesie produkcji tworzyw sztucznych stosowane są rozmaite domieszki, wpływające bezpośrednio na właściwości otrzymanych materiałów. Odporność na działanie sił nacisku, w tym ich podatność na ścieranie, rozciąganie i zgniatanie zależy od tak zwanych elastomerów i stabilizatorów.  Przyczyniają się one także do niepodatności na wysoką temperaturę. Ich dodatek decyduje również o tempie starzenia się tworzyw.  Z kolei uniepalniacze, sprawiają, że tworzywo staje się odporne (przynajmniej częściowo) na ogień.  Zastosowanie antystatyków, zapobiega elektryzowaniu się powierzchni. Natomiast napełniacze proszkowe lub włókniste pozwalają osiągać odpowiednią fakturę tworzywa, podnosząc jego właściwości użytkowe. Dodatkowe możliwości daje zastosowanie środków spieniających i barwników. Syntetyki są lekkie, ponadto odporne na wilgoć i czynniki chemiczne. Cechuje je niskie przewodnictwo ciepła, ale niektóre mogą przewodzić prąd.  Roczne zapotrzebowanie w Polsce, na tego typu materiały, to 1,9 mln ton.  Znajdują zastosowanie w licznych gałęziach przemysłu od samochodowego po medyczny.