W jaki sposób działa wkładka antykoncepcyjna?

Wkładka domaciczna to metoda antykoncepcji polecana przede wszystkim kobietom, które już rodziły, choć od stosunkowo niedawna dostępne są też mniejsze wkładki dedykowane nieródkom. Istnieje ponadto kilka rodzajów wkładek różniących się nieco mechanizmem działania. Na czym polega on w przypadku każdej z nich? Poniższy artykuł odpowiada właśnie na to pytanie.

Umieszczona przez lekarza w macicy wkładka jest traktowana przez organizm jako ciało obce (i słusznie!), którego próbuje się pozbyć, wysyłając do walki z nim zastępy przeciwciał, konkretnie zaś leukocytów. Przeciwciała te potrafią zniszczyć też jednak napotkane przez siebie plemniki, a także komórkę jajową. Jest to podstawowa przyczyna skuteczności antykoncepcyjnej wszystkich rodzajów wkładek. Boczne ramiona wkładek przypominających kształtem literę T utrudniają ponadto dotarcie plemników do jajowodów, a sama obecność wkładki dodatkowo wpływa na ścieńczenie błony śluzowej macicy, co uniemożliwia zagnieżdżenie się w niej zarodka, gdyby doszło do zapłodnienia. Stosowanie tej metody antykoncepcji może więc być kontrowersyjne w oczach osób, dla których początek nowego życia to moment połączenia się plemnika z komórką jajową.

Wkładki z jonami metalu

Wkładki uwalniające jony miedzi i srebra nie rozwiązują niestety tego problemu. Większa jest ich skuteczność, jeśli chodzi o niszczenie i spowalnianie plemników – obecność jonów metalu powoduje też jednak obumarcie ewentualnego zarodka. Plusem stosowania tego rodzaju wkładek jest ograniczenie ryzyka zakażeń w związku z ich obecnością w macicy. Zarówno bowiem miedź, jak i srebro wykazują działanie antybakteryjne.

Wkładki hormonalne

Najbardziej „neutralne światopoglądowo” okazują się wkładki wyposażone w zbiorniczek z hormonami uwalnianymi codziennie o stałej porze w niewielkiej dawce. Niegdyś był to czysty progesteron, obecnie stosuje się raczej lewonogestrel, będący jego pochodną.

W wyniku działania hormonu śluz szyjkowy ulega zagęszczeniu, stając się skuteczną barierą dla plemników – słyszymy w białostockim gabinecie ginekologiczno-położniczym dr Anny Kluz-Kowal.

Podanie progesteronu lub lewonogestrelu blokuje dodatkowo receptory progesteronu wytwarzanego naturalnie przez organizm, a także receptory estrogenów w błonie śluzowej macicy, co powoduje jej atrofię. Poza tym zwiększa się produkcja glikoproteiny A, zaś u blisko połowy kobiet nawet tak niewielka ilość hormonów jak ta uwalniana z wkładki hamuje owulację. To wszystko sprawia, że hormonalne wkładki domaciczne charakteryzują się bodaj największą skutecznością, jeśli chodzi o zapobieganie niechcianej ciąży (wskaźnik Pearla na poziomie 0,1-0,2), utrzymującą się przez okres kilku lat od założenia.