Testy na mastitis. Postępowanie diagnostyczne

Mastitis jest realnym problemem trapiącym wielu hodowców krów. Choroba ta dotyka spory odsetek bydła mlecznego i często rozwija się w ukryciu, przez długi czas nie dając widocznych objawów. Jej skutkiem jest obniżenie wydajności wytwarzania mleka, stany zapalne wymagające leczenia antybiotykiem, a w konsekwencji odczuwalne straty ekonomiczne rolników. Jak prawidłowo zdiagnozować zapalenie wymienia?

Czym jest mastitis i jakie są jego objawy?

Mastitis to choroba dotykająca nawet połowę mlecznych krów, znana również jako zapalenie wymienia. Wywołują ją różne patogeny, zwykle bakterie lub, rzadziej, grzyby. Jest to schorzenie zakaźne i może szybko rozprzestrzeniać się w stadzie. Mastitis występuje w dwóch postaciach: klinicznej i subklinicznej.

Postać kliniczna daje wyraźne objawy, dzięki czemu hodowca szybko dostrzega, że krowa jest chora. Do alarmujących sygnałów należą:

• obrzęk,
• zaczerwienienie skóry,
• podwyższona temperatura,
• bolesność i stwardnienia tkanek wymienia,
• zmiana barwy, wyglądu i konsystencji mleka.

Subkliniczny mastitis może rozwijać się miesiącami, nie dając widocznych objawów. By go rozpoznać, niezbędna jest zaawansowana diagnostyka składu mleka, polegająca w praktyce na zbadaniu liczby komórek somatycznych (LKS) i rodzaju bakterii w nim obecnych. Dopiero mając diagnozę, można zdecydować, czym leczyć krowę, by szybko wyzdrowiała i znowu dawała pełnowartościowe, bezpieczne mleko.

Metoda tackowa

Terenowy Odczyn Komórkowy, znany powszechnie jako metoda tackowa, jest bardzo skuteczną i przystępną metodą diagnozowania zapalenia gruczołu mlekowego u krów. Umożliwia szybkie rozpoznanie choroby poprzez określenie poziomu komórek somatycznych w mleku. Test ma kształt tacki podzielonej na cztery części. Do każdej z nich należy zdoić około 1 ml mleka z osobnego strzyka, a następnie dodać taką samą ilość odczynnika, który zawiera w swoim składzie purpurę bromokrezolową zmieniającą zabarwienie w zależności od pH mleka. Kolor i konsystencja powstałej w ten sposób mieszaniny stanowią informację o zakażeniu wymienia lub jego braku.

Mierzenie przewodności elektrycznej mleka

W mleku krowy cierpiącej na zapalenie wymienia zwiększa się zawartość jonów sodu i chloru, a jednocześnie maleje udział potasu. W efekcie zmienia się przewodność elektryczna mleka. Istnieją specjalistyczne urządzenia pozwalające wykryć tę zmianę i zdiagnozować mastitis – wyjaśnia pracownik firmy  JusTest.

Badanie bakteriologiczne mleka

W przypadku podejrzenia zapalenia wymienia niezbędne są badania bakteriologiczne mleka, które pozwalają dokładnie określić chorobotwórcze patogeny, zdiagnozować chorobę i dobrać najlepszy sposób leczenia każdego indywidualnego zwierzęcia. Pobranie próbki mleka z ćwiartki wymienia objętego stanem zapalnym w sposób sterylny i wysłanie jej do laboratorium pozwala na uzyskanie dokładnych i rzetelnych wyników. Dobre laboratorium wykona antybiogram i wykryje również rzadko pojawiające się drobnoustroje wywołujące chorobę, takie jak grzyby, glony czy niektóre bakterie.

Szybkie testy mikrobiologiczne

Testy diagnostyczne umożliwiające samodzielne wykrycie mastitis zyskują coraz większą popularność. Do ich największych zalet należy szybkość działania, całkowita kontrola nad całym procesem oraz możliwość wykonania ich na miejscu przez weterynarza lub hodowcę. Wyniki testów przeznaczonych do diagnozowania zapalenia wymienia odnoszą się bezpośrednio do patogenów mastitis. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów szybkich testów umożliwiających  zbadanie próbki mleka i uzyskanie diagnozy, co pozwala przyspieszyć proces leczenia i dobrać celowane antybiotyki, które ograniczają ryzyko powstania oporności bakteryjnej.