Terapia dysgrafii

Dysgrafia, często będąca powodem problemów dziecka w szkole, jest zaburzeniem objawiającym się trudnościami w rysowaniu i pisaniu. Przypadłość ta nie musi mieć nic wspólnego z nieprawidłowym rozwojem fizycznym czy intelektualnym. Warto jednak ją wyeliminować, a co najważniejsze – można skutecznie to zrobić. Na czym więc polega terapia dysgrafii?

Jeśli dziecko pisze nieczytelnie, nie przepada za tą czynnością (ani za rysowaniem), kurczowo trzyma długopis i mocno dociska go do papieru, czasem zaginając przy tym kartki zeszytu, najprawdopodobniej ma dysgrafię. Odpowiednią diagnozę postawić może jednak wyłącznie specjalista, który określi też, z jakim rodzajem dysgrafii ma do czynienia w danym przypadku, aby na tej podstawie dobrać też odpowiedni program terapii.

Rodzaje dysgrafii

Wyróżniamy bowiem trzy zasadnicze warianty:

• dysgrafię przestrzenną – objawiającą się problemami przy rysowaniu czy kopiowaniu tekstu, ale już niekoniecznie na przykład problemami z ortografią,
• dysgrafię dyslektyczną – gdzie błędów ortograficznych jest sporo, a wyrazy często zapisywane są fonetycznie, natomiast rysowanie i kopiowanie tekstów nie sprawiają większych kłopotów,
• dysgrafię motoryczną – przejawiającą się nie błędnym zapisem tekstu dyktowanego, lecz raczej trudnościami w rysowaniu.

Możliwe przyczyny

Wśród przyczyn dysgrafii wymienić można z kolei zaburzenia neurologiczne w obrębie tych części mózgu, które odpowiadają za pisanie, słyszenie czy pamięć lub analizę wzrokową, jak również zaburzenia motoryczne dotyczące dłoni (zbyt duże napięcie mięśni), nadpobudliwość nerwową czy nieprawidłowe nawyki (np. niewłaściwy chwyt długopisu).

Terapia dysgrafii

Terapia dysgrafii, w zależności od indywidualnych potrzeb dziecka, powinna więc obejmować m.in.:

• usprawnianie ręki – palców, dłoni, nadgarstka, przedramienia, a także ramienia – poprzez ćwiczenia rozruchowe i zręcznościowe,
• ćwiczenia grafomotoryczne korygujące postawę w czasie pisania, chwyt narzędzia (długopisu, kredki), kierunek kreślenia liter czy koordynację wzrokowo-ruchową,
• ćwiczenia mające na celu naukę nadawania literom odpowiednich kształtów czy pisania rozdzielnego, które istotnie poprawia czytelność.

Jak dowiadujemy się w gdyńskim Instytucie Wspierania Rozwoju „Plusik-Minusik”, podczas zajęć wykorzystywane mogą być nie tylko długopisy i kartki, ale też zwiększające atrakcyjność terapii i redukujące poziom stresu kredki, mazaki, farby, kolorowe papiery lub plastelina, z której można np. lepić litery. Często stosuje się też dodatkowe narzędzia takie jak choćby specjalna opaska grafomotoryczna.

Przykładowe ćwiczenia

Wśród ćwiczeń wchodzących w zakres terapii dysgrafii wymienić da się chociażby:

• rysowanie rękami w powietrzu ósemek,
• odrysowywanie kształtów od szablonów,
• pogrubianie konturów gotowych obrazków,
• zamalowywanie wyznaczonych obszarów (nie tylko kolorowanki, ale też duże obszary, takie jak np. cała kartka papieru),
• rysowanie szlaczków,
• kopiowanie rysunków – początkowo z użyciem kalki, docelowo odtwarzanie ich z pamięci,
• łączenie kropek,
• łączenie obrazków ze słowami, które je opisują.

Aby uzyskać optymalne rezultaty, ćwiczenia poznane podczas zajęć terapeutycznych należy wykonywać z dzieckiem regularnie również w domu.