Sposoby leczenia zeza

Istnieje co najmniej kilka, mniej lub bardziej inwazyjnych, metod leczenia zeza. Dobór najlepszej z nich zależy między innymi od charakteru schorzenia, jego przyczyn, a także wieku i kondycji pacjenta. Niektórzy nie są bowiem w stanie nawiązać pewnych form współpracy (jak choćby niemowlęta albo osoby po udarze), w pewnych przypadkach z kolei uwzględnić trzeba funkcjonowanie nie tylko samego narządu wzroku, ale też odpowiedzialnego za widzenie ośrodka w mózgu.

Leczenie operacyjne zeza – zwłaszcza u dzieci – wdraża się dopiero wówczas, gdy inne sposoby nie przyniosą pożądanego skutku. Działania nieoperacyjne warto podjąć wcześniej także z tego względu, że zabieg jest łatwiejszy do przeprowadzenia i znacznie lepiej rokuje, jeśli proces przywracania prawidłowego widzenia już się rozpoczął.

Leczenie zachowawcze

Do najczęściej stosowanych metod zachowawczych należy stosowanie odpowiednich, indywidualnie dobranych i w miarę uzyskiwania poprawy zmienianych szkieł okularowych (rzadziej soczewek kontaktowych), a także czasowe zasłanianie sprawniejszego oka, by zniwelować niedowidzenie w oku gorzej funkcjonującym. Gdy przyczyną zeza są zaburzenia akomodacji, tj. dostosowywania ostrości widzenia na różnych odległościach, stosuje się też uzupełniająco niekiedy specjalne krople do oczu. Do metod nieinwazyjnych należy także stosowanie pryzmatów, tj. specjalnych szkieł lub foliowych nakładek na okulary (gładkich lub prążkowanych), które przesuwają nieco widziany obraz tak, by oko podążało w pożądanym kierunku. Inne, wspomagające sposoby leczenia niektórych typów zeza to chociażby fizjoterapia (np. jonoforeza z wit. B1 albo magnetostymulacja), wykonywanie odpowiednio dobranych ćwiczeń czy podanie botoksu do mięśnia gałkoruchowego, który zostaje w ten sposób porażony na kilka miesięcy.

Leczenie operacyjne

W niektórych przypadkach konieczne okazuje się jednak przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Operacyjne leczenie zeza znacznie lepiej rokuje u dzieci, jednak również u dorosłych stosowane jest często z powodzeniem. Jego celem jest poprawienie równowagi mięśniowej zapewniającej równoległe ustawienie i poruszanie się gałek ocznych. Można to uzyskać na drodze zarówno wzmocnienia konkretnego mięśnia, np. przez jego skrócenie („resectio”), jak i osłabienia – choćby dzięki przesunięciu go w tył („recessio”) albo wydłużeniu („elongatio”). Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym (u pacjentów dorosłych), a przez sześć godzin przed nim nie należy jeść ani pić.

Do domu można udać się zaledwie kilka godzin po operacji – słyszymy w Specjalistycznym Ośrodku Okulistycznym we Wrocławiu.

Na drugi dzień należy zgłosić się na kontrolę okulistyczną, a w międzyczasie stosować zalecone krople do oczu. Występujące po zabiegu zaczerwienienie spojówek i obrzęk powiek znikają po 3-5 tygodniach gojenia się ran pooperacyjnych. W wielu przypadkach konieczne jest dalsze, stabilizujące stosowanie metod nieinwazyjnych opisanych w pierwszej części artykułu.