Najczęstsze przyczyny wad zgryzu i metody ich korekcji

Wady zgryzu to problem, który przez wiele lata traktowany był przez społeczeństwo marginalnie – powszechne było przekonanie, że ma on naturę wyłącznie estetyczną. Dopiero od stosunkowo niedawna rośnie świadomość, że krzywy zgryz może mieć ogromny wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne, ale też kondycję psychiczną człowieka. Dlatego warto wiedzieć skąd biorą się tego typu problemy i jak z nimi walczyć.

Przyczyny wady zgryzu

Co powoduje, że zęby układają się w jamie ustnej nie tak jak powinny? Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele, jednak w aż 80% przypadku wady zgryzu są dolegliwościami nabytymi, wynikającymi przede wszystkim z błędów popełnianych przez rodziców opiekujących się dzieckiem na wczesnym etapie rozwoju. Dlaczego tak się dzieje? Należy wiedzieć, że dzieci rodzą się z tak zwanym tyłożuchwiem, czyli przesunięciem żuchwy do tyłu w stosunku do szczęki – do około 4 miesiąca życia jest to stan naturalny, który z czasem ulega samoczynnej korekcji. Tutaj na scenę wkraczają rodzice, od których w dużej mierze zależy czy korekcja ta będzie zachodzić bez przeszkód, czy może zostanie zahamowana. Poważnym problemem jest, że wielu dorosłych nie jest świadomych jak istotne jest na przykład właściwe układanie dziecka do snu lub pozycja do karmienia, odzwyczajenie dziecka od odruchu ssania kciuka czy smoczka czy zastąpienie – kiedy dziecko jest już na to gotowe – miękkich pokarmów pożywieniem, które będzie wymagało pogryzienia. Właśnie takie, banalne z pozoru, błędy przyczyniają się do nieprawidłowego rozwoju uzębienia, które w późniejszych latach objawi się wadami zgryzu.

- Pamiętajmy, że to my jesteśmy odpowiedzialni za zdrowie naszego dziecko, dlatego nie powinniśmy ignorować problemów z uzębieniem, niezależnie od tego kiedy się pojawiają – mówi dr n. med. Jolanta Sikorska-Bochińska -  Niestety, rodzice dość często zaniedbują prawidłową higienę mlecznych zębów dzieci, wychodząc z założenia, że przecież prędzej czy później one i tak wypadną. Problem w tym, że powinno do tego dochodzić w naturalny sposób, a nie w wyniku rozwijającej się próchnicy. Przedwczesne wypadanie mleczaków powoduje bowiem, że tkanka kostna żuchwy i szczęki jest nierównomiernie obciążona podczas przeżuwania, przestaje pracować i rozwijać się, co skutkuje tym, że wyrastające zbyt wcześnie zęby stałe nie mają do tego miejsca. Dochodzi wtedy do ich stłoczenia, czyli skrzywienia zgryzu.

Pozostałe 20% wad zgryzu to wady wrodzone, których przyczyną mogą być choroby układu kostnego, przebyte przez matkę w okresie ciąży choroby wirusowe lub spożywanie przez nią szkodliwych substancji, np. alkoholu, nikotyny czy nawet leków. Zarówno wady wrodzone, jak i nabyte stanowią poważny problem – nie tylko mogą obniżać samoocenę i utrudniać funkcjonowanie w codziennym życiu (szczególnie dotyczy to dzieci i młodzieży), ale mogą również wywoływać trudności w mówieniu, oddychaniu i prawidłowym przeżuwaniu pokarmów, co w późniejszym czasie może skutkować schorzeniami układu trawiennego.

Metody korekcji wad zgryzu

Wady zgryzu można usuwać poprzez „nastawienie” zębów do odpowiednich pozycji. W tym celu używa się aparatów ortodontycznych, których zadaniem jest wywieranie nacisku na zęby i tym samym stopniowe kształtowanie zgryzu. W zależności od stopnia wady oraz wieku pacjenta stosuje się aparaty ruchome, które można zdjąć do posiłku, oraz aparaty stałe, które na cały okres leczenie przykleja się do powierzchni zębów. Niezależnie od rodzaju, aparat musi być wykonany indywidualne dla każdego pacjenta – w tym celu wykonuje się między innymi zdjęcia RTG jamy ustnej oraz specjalne odlewy szczęk, służące jako matryca do której dopasowuje się kształt aparatu.