Kiedy możemy skorzystać z ulgi na złe długi?

Nieterminowe regulowanie płatności za wykonane usługi i dostarczone towary są chlebem powszednim większości przedsiębiorstw. Brak wpływów nie wstrzymuje obowiązku podatkowego: przedsiębiorca musi zapłacić należny VAT nawet wtedy, gdy faktura nie została opłacona. W ten sposób traci dwukrotnie: nie ma pieniędzy na koncie, a na domiar złego od tego braku musi zapłacić podatek. Ratunkiem w tej sytuacji jest ulga za złe długi. Piszemy o tym, jak działa i kiedy można ja zastosować.

Mianem złych długów określa się nieuregulowane należności za towary lub usługi, od których nabycia dłużnik może odliczyć podatek VAT naliczony. Jednocześnie wierzyciel, czyli wykonawca usług lub dostawca towarów, musi – jak już zostało powiedziane – zapłacić VAT należny, choć nie otrzymał zapłaty. 

90 dni na uprawdopodobnienie nieściągalności długu   

Generalną zasadę działania podatku za złe długi wyjaśnia doradca z biura rachunkowego Partner Gospodarczy z Poznania: – Ulga pozwala wierzycielowi obniżyć podstawę opodatkowania o kwotę długu. Z kolei dłużnik obowiązany jest do korekty wysokości podatku naliczonego o wartość wynikającą z nieopłaconej faktury. Jest to forma przeniesienia obciążeń podatkowych z wierzyciela na dłużnika. Należy jednak pamiętać, że stosowanie ulgi obłożone jest wieloma formalnymi warunkami, z których najważniejszym jest konieczność odczekania 90 dni od daty płatności widniejącej na fakturze. 

Czas oczekiwania wynika z zapisów w ustawie o podatku VAT. Art. 89a ust. 1 stanowi, że możliwa jest korekta podstawy opodatkowania oraz wyliczenia należnego podatku VAT z tytułu zrealizowania dostawy towarów lub wykonania usługi na terytorium Polski. Zastosowanie ulgi jest możliwe tylko w przypadku uprawdopodobnienia nieściągalności długów, co następuje o upływie 90 dni od terminu zapłaty.  

Warunki zastosowania ulgi za złe długi   

Możliwość zastosowania ulgi za złe długi dotyczy sytuacji, gdy zarówno wierzyciel, jak też dłużnik są czynnymi podatnikami VAT. Liczy się dzień złożenia deklaracji podatkowej. Dzięki wprowadzeniu białej listy podatników VAT możemy błyskawicznie sprawdzić aktualny status naszego kontrahenta.  

Ulgi za złe długi nie możemy zastosować także wtedy, gdy dłużnik nie może być w trakcie restrukturyzacji, postępowania upadłościowego lub w likwidacji. Ulgi na złe długi nie można też zastosować po upływie dwóch i więcej lat od momentu wystawienia niezapłaconej faktury. 

Korekty podstawy opodatkowania możemy dokonać w pierwszym okresie rozliczeniowym po upływie 90 dni od daty płatności. Jeżeli po dokonaniu korekty wierzytelność została uregulowana w całości lub części, wierzyciel ma obowiązek dokonać ponownej korekty podstawy opodatkowania o kwotę, która została spłacona. Podobnie dzieje się w przypadku zbycia wierzytelności.  

Ważnym ułatwieniem jest to, że będąc wierzycielem, nie mamy obowiązku informowania dłużnika o tym, że złożyliśmy w urzędzie skarbowym korektę deklaracji podatkowej. Wynika to stąd, że dłużnicy zostali zobowiązani do informowania o swoich długach. 

Jakie są konsekwencje ulgi za złe długi o stronie dłużników? 

Jeżeli masz zaległe płatności, to musisz ten fakt wykazać w zeznaniu podatkowym w okresie rozliczeniowym, w którym upływa termin 90 dni od daty płatności na fakturze. Przykład: jeżeli masz fakturę z terminem płatności na 15 maja, to fakt jej nieopłacenia musisz uwzględnić w deklaracji podatkowej za sierpień lub za trzeci kwartał, jeżeli rozliczasz się kwartalnie. 

Jeżeli dokonasz częściowej lub całkowitej spłaty faktury, możesz uwzględnić ten fakt w deklaracji podatkowej i obniżyć odpowiednio podstawę opodatkowania. Jak łatwo zauważyć takie działanie mechanizmu ulgi pozwala urzędowi skarbowemu na precyzyjną kontrolę terminowości odprowadzania podatków i poprawności ich naliczania. Zobowiązania podatkowe wierzyciela i dłużnika działają jak naczynia połączone: ubytki w jednym są kompensowane wzrostem zobowiązań w drugim. Intencją ustawodawcy było ulżenie wierzycielom, a jednocześnie zabezpieczenie budżetu państwa przed stratami. Wszystkie operacje powinny znaleźć odbicie w pliku JPK, który zapewnia organom kontrolnym łatwy i szybki wgląd w finanse firmy. Należy podkreślić, że właściwa obsługa JPK leży w interesie przedsiębiorstwa – zapewnia mu możliwość bezkolizyjnego funkcjonowania w obowiązującym systemie podatkowym.