Jakie wyróżniamy rodzaje spółek i czym się one charakteryzują?

Spółka jest rodzajem działalności osób fizycznych lub prawnych opartym na umowie bądź statucie. Celem spółki jest przeważnie prowadzenie działalności gospodarczej. Jeśli zastanawiasz się, która forma organizacyjno-prawna działalności gospodarczej będzie dla Ciebie najlepsza, warto byś zapoznał się z krótkimi charakterystykami poszczególnych rodzajów spółek występujących w polskim prawie.

Spółka cywilna

Spółka cywilna jest obecnie jedynym rodzajem spółek prawa cywilnego. Jest rodzajem umowy pomiędzy stronami, których celem jest osiągnięcie wspólnego celu gospodarczego. Spółka cywilna charakteryzuje się bardzo prostą formą i nie ma osobowości prawnej. Nie jest samodzielnym podmiotem żadnych praw i obowiązków; nie posiada również majątku – w obrocie występują natomiast wspólnicy spółki cywilnej, a wszelki majątek jest majątkiem wspólników i stanowi ich współwłasność łączną (bezudziałową). Spółkę cywilną mogą założyć zarówno osoby fizyczne, jak i prawne.

Spółka jawna

Spółka jawna jest jednym z rodzajów spółek osobowych. Charakterem przypomina spółkę cywilną – również nie ma formy prawnej i tworzy ją niewielka grupa osób wnoszących swój własny wkład finansowy – jednak podlega pod przepisy prawa handlowego, a nie cywilnego. Jest więc odrębnym podmiotem prawa. Spółka jawna nie jest płatnikiem podatku dochodowego, ale jest płatnikiem VAT. Tworzą ją co najmniej dwaj wspólnicy, którzy są osobami fizycznymi, osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, ale mającymi zdolność prawną.

Spółka partnerska

Spółka partnerska jest dość oryginalnym rodzajem spółki osobowej. Spółkę partnerską mogą tworzyć osoby wykonujące wolne zawody, niekoniecznie tej samej profesji. Z tego względu mogą ją założyć wyłącznie osoby fizyczne, które mają uprawnienia do wykonywania jednego z wolnych zawodów. Często tworzą ją adwokaci, architekci, lekarze czy tłumacze przysięgli. W nazwie spółki partnerskiej musi się znaleźć nazwisko jednego ze wspólników oraz dopisek „i partner”, „i partnerzy” lub „spółka partnerska”, jak również oznaczenie wolnego zawodu lub zawodów wykonywanych w spółce – wyjaśnia przedstawiciel Kancelarii Radców Prawnych i Doradców Podatkowych Andrzeja Paproty. – Spółka partnerska nie ma osobowości prawnej, ale wspólnicy spółki mają zbiorową odpowiedzialność.

Spółka komandytowa

Spółkę komandytową zakłada się najczęściej w sytuacji, gdy kapitał wnoszony przez wspólników znacząco się różni. Wspólnicy takich spółek dzielą się na dwie kategorie. Komplementariusz, aktywny wspólnik spółki, odpowiada za zobowiązania spółki całym majątkiem. Ma prawo do reprezentowania spółki, a także obowiązek prowadzenia jej spraw. Komandytariusz, bierny wspólnik spółki, nie prowadzi spraw spółki ani jej nie reprezentuje. Jego odpowiedzialność ogranicza się do określonej w umowie kwoty komandytowej. W nazwie spółki komandytowej musi się znaleźć imię i nazwisko jednego ze wspólników oraz dopisek „spółka komandytowa”.

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo-akcyjna jest połączeniem spółki komandytowej i spółki akcyjnej. Podobnie jak w spółce komandytowej występują tutaj dwa rodzaje wspólników. Pierwszy to znany ze spółki komandytowej komplementariusz, a drugim jest akcjonariusz, który wnosi kapitał i jest wspólnikiem pasywnym – jest wyłączony z odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki i nie może jej reprezentować. Największą zaletą spółki komandytowo-akcyjnej jest swoboda, którą mają wspólnicy w zakresie funkcjonowania i organizacji spółki.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w skrócie spółka z o.o., jest jednym z rodzajów, a zarazem najpopularniejszym modelem spółek kapitałowych. Ma osobowość prawną, więc wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania firmy. Kapitał zakładowy spółki musi wynosić nie mniej niż 5000 zł. Z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego spółka z o.o. uzyskuje osobowość prawną, więc wymaga prowadzenia pełnej księgowości. Ze względu na większe niż w przypadku spółek osobowych obciążenia finansowe spółka z o.o. to model przeznaczony dla średnich i dużych przedsiębiorstw.

Spółka akcyjna

Spółka akcyjna jest drugim rodzajem spółek kapitałowych w polskim prawie. W porównaniu do spółki z o.o. wymaga większego kapitału zakładowego, wynoszącego co najmniej 100 000 zł. Może zostać założona przez jedną lub więcej osób fizycznych, osób prawnych (wyłączając jednoosobową spółkę z o.o.) lub jednostek organizacyjnych, które nie posiadają osobowości prawnej, ale mają zdolność prawną. Spółka akcyjna odpowiada za zobowiązania własnym majątkiem – akcjonariusze ponoszą wyłącznie ryzyko gospodarcze. Wspólnicy spółki akcyjnej mają prawo wejść na giełdę. Od 1 marca 2020 roku można założyć w Polsce prostą spółkę akcyjną, która w przeciwieństwie do zwykłej spółki akcyjnej nie wymaga kapitału zakładowego w wysokości 100 000 zł, a jedynie kapitału akcyjnego o minimalnej wartości 1 zł.

Jeśli nie wiesz, jaki rodzaj spółki wybrać, albo potrzebujesz pomocy przy założeniu spółki lub w jej przekształceniu, możesz skorzystać z usług specjalistów, którzy zapewniają obsługę prawną w procesie zakładania i przekształcania spółek. Po zapoznaniu się z sytuacją klienta dobierają oni odpowiedni rodzaj nowo zakładanej lub przekształcanej spółki, a następnie sporządzają wszelkie niezbędne dokumenty i wnioski oraz reprezentują klienta w trakcie rejestracji spółki, dbając o poprawność całego procesu – od samego początku aż do jego zakończenia.