Efekt Prousta - wspomnienia i pamięć zapachowa

Psychologia stoi na stanowisku, że to, jakim jawi nam się świat zewnętrzny, jest efektem działania naszych zmysłów. Niektóre obrazy, dźwięki i zapachy potrafią nie tylko zmienić nastawienie człowieka do dotykających go problemów, ale też przywołać serię wspomnień. Nawet tych, które wydają się być głęboko skrywane we wnętrzu. Czym jest efekt Prousta i jaką przeszłość ma zapach? Dowiedz się więcej!

Czym jest efekt Prousta?

Mózg człowieka to miliardy komórek i ich połączeń, tworzących spójną sieć, w której lokowane są emocje, wspomnienia, spostrzeżenia, tendencje do zachowań, plany i marzenia. Pobudzenie niektórych komórek, na przykład tych odpowiedzialnych za doznania węchowe, może spowodować wzrost aktywności sąsiednich neuronów. To one mogą pełnić funkcję śladów pamięciowych. Jakby tego było mało, naukowcy stoją na stanowisku, że pamięć to nie tylko obrazy. Ślady pamięciowe mogą być „zapisane” w postaci dźwięków, smaków, zapachów, prognoz.

„W sytuacji, gdy podczas ekspozycji na określone zapachy, osoba osiąga znaczącą łatwość w przypominaniu sobie związanych z nimi wydarzeń, mówimy o efekcie Prousta. Dlatego też, na przykład zapach cynamonu i piernika wywołuje u nas pozytywne emocje i wspomnienia świąt” – obrazuje działanie pamięci węchowej ekspert z firmy Mattik.

Aby potwierdzić tę zależność, naukowcy zaprojektowali serię badań, która polegała na zaangażowaniu badanych w naukę losowych słów przy jednoczesnym uwalnianiu jakiegoś specyficznego zapachu. Po upływie pewnego czasu osoby te były proszone o odtworzenie zapamiętanych słów. Okazało się, że gdy w trakcie „egzaminu” uwalniany był znów ten sam zapach, badani potrafili przypomnieć sobie więcej zadanych słów.

Jak wykorzystuje się efekt Prousta w praktyce?

Powiązanie zmysłów z pamięcią i emocjami jest właściwością, którą często wykorzystują zarządcy galerii handlowych oraz właściciele sklepów. Unoszące się w powietrzu delikatne, słodkie, cukrowe aromaty mają za zadanie wprawić klientów w dobry nastrój, w którym będą bardziej skłonni, aby zrobić większe zakupy. Efekt Prousta można sprawdzić we własnym domu. Wystarczy nabić kilka goździków na pomarańczę lub kupić odświeżacz powietrza, którego zapach jest nam bliski.

Połączenie nauki i handlu to innowacyjne podejście do marketingu. Działania sieci handlowych, nawet jeśli są nastawione na generowanie większego zysku, to jeśli wprowadzają człowieka w stan lepszego samopoczucia oraz przywołują pozytywne wspomnienia, warto je zaakceptować i cieszyć z efektów. Ocena jakości życia w dużej mierze zależy bowiem od naszego stanu emocjonalnego.