Bezdomność zwierząt w świetle prawa

Bezdomność zwierząt w Polsce jest wciąż bardzo dużym problemem. Obecnie w kraju działa ponad 1000 organizacji prozwierzęcych, a większość gmin stara się sumiennie wywiązywać z obowiązków, narzucanych na nie przez ustawę o ochronie zwierząt. Mimo ciągłych prac nad udoskonaleniem rozwiązań, zmierzających ku poprawie istniejącego stanu rzeczy, każdego roku liczba bezdomnych zwierząt wzrasta.

Czym jest bezdomność zwierząt?

Zgodnie z zapisem art. 4. Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt za bezdomne uznaje się zwierzę domowe lub gospodarskie, które uciekło, zbłąkało się lub zostało porzucone przez człowieka i nie istnieje możliwość ustalenia jego właściciela bądź innej osoby, pod opieką której pozostawało dotychczas. Ta sama ustawa w art. 11. określa zakres i sposób niesienia pomocy bezdomnym zwierzętom i wyznacza organy odpowiedzialne za te zadania. Przyjrzyjmy się bliżej treści rozporządzenia.

Pomoc bezdomnym zwierzętom w świetle prawa

Obowiązująca ustawa o ochronie zwierząt wskazuje na gminy, jako podmioty odpowiedzialne za realizację zadań, zmierzających do zapobiegania bezdomności zwierząt oraz zapewnianie opieki zwierzętom bezdomnym. Oznacza to, że obowiązkiem każdej gminy jest uchwalenie i realizacja programu, uwzględniającego konkretne działania w celu zapobiegania bezdomności, sposoby odławiania zwierząt bezdomnych oraz zapewniania im dalszej opieki.

Jednocześnie, ustawa jasno zakazuje odłapywania zwierząt w sytuacji, gdy gmina nie jest w stanie zapewnić im miejsca w schronisku. Wyjątkiem są sytuacje, w których dane zwierzę stanowi realne zagrożenie dla ludzi albo innych zwierząt – wyjaśnia nasz rozmówca ze stowarzyszenia Straż dla Zwierząt.

Gminny program przeciwdziałania bezdomności zwierząt i opieki nad zwierzętami bezdomnymi

Program, uchwalany przez gminy corocznie do końca marca, musi obejmować kilka wyszczególnionych w ustawie zagadnień. Oprócz wspomnianych już sposobów odławiania i organizacji miejsca w schroniskach, istotne są kwestie związane z: zapewnieniem całodobowej opieki weterynaryjnej zwierzętom poszkodowanym w zdarzeniach drogowych, obowiązkową sterylizacją zwierząt bezdomnych, poszukiwaniem nowych właścicieli dla nich, a także usypianiem ślepych miotów. Istotne jest ustalenie sposobów postępowania z wolno żyjącymi kotami (np. dokarmianie, zapewnianie schronienia). Gminny program przeciwdziałania bezdomności zwierząt może więc obejmować np. plany znakowania zwierząt, plany sterylizacji (przy poszanowaniu praw właścicieli zwierząt). Ważny jest także obowiązek przekazania takiego programu do zaopiniowania powiatowemu lekarzowi weterynarii oraz organizacjom społecznym, działającym na rzecz ochrony zwierząt na obszarze danej gminy. Jak wspomnieliśmy we wstępie, większość gmin sumiennie wywiązuje się z obowiązków wynikających z ustawy. Niestety, sytuacja bezdomnych zwierząt w Polsce wciąż jest bardzo trudna. Środowiska prozwierzęce sugerują modyfikacje w prawie, zwiększające odpowiedzialność gmin oraz właścicieli zwierząt. Postuluje się m.in. wprowadzenie ustawowego obowiązku rejestracji psów, doprecyzowanie definicji schroniska dla zwierząt oraz wymogów humanitarnego odławiania zwierząt bezdomnych.