Badania mieszanek mineralno-asfaltowych (MMA)

Jakość materiałów wykorzystywanych do budowania nawierzchni drogowych nie może pozostawiać nic do życzenia. Od niej zależeć będą trwałość i bezpieczeństwo tworzonej drogi. Aby mieć pewność, że mieszanki mineralno-asfaltowe (MMA) spełniają wszystkie wymagania techniczne, a także normy jakościowe, zleca się badania, które przeprowadzają akredytowane laboratoria.

Czym są i do czego służą mieszanki mineralno-asfaltowe?

Mieszanka mineralno-asfaltowa składa się z dwóch głównych składników i dodatków poprawiających właściwości gotowej nawierzchni, np. odporność na wodę i mróz. Z czego tworzy się MMA? O odpowiedź poprosiliśmy w Grupie BARG – ogólnopolskiej sieci laboratoriów badawczych:

Głównym składnikiem MMA jest kruszywo, najczęściej w kilku typach. Stanowi ono od 90% do nawet 97% MMA. Drugim składnikiem jest lepiszcze; najczęściej jest to asfalt. Jego udział w mieszance wynosi do ok. 6%. Obecne są wypełniacz wapienny i śladowe ilości dodatków, takie jak np. guma, stabilizatory asfaltu czy środki adhezyjne poprawiające przyczepność asfaltu do kruszywa. Istotnie wpływają one na właściwości fizykochemiczne, a przede wszystkim trwałość konstrukcji stworzonych z użyciem MMA.

Z MMA wykonuje się przede wszystkim nawierzchnie drogowe. Jakość oraz właściwości poszczególnych składników, mieszanki i gotowego wyrobu musi być ściśle kontrolowana.

Rodzaje badań MMA

Badania mieszanek mineralno-asfaltowych przeprowadza się przed ich wyprodukowaniem, tworząc recepturę, analizując poszczególne surowce. Jest to tzw. badanie typu. Wykonuje się także testy MMA w czasie ich wytwarzania oraz wbudowywania materiału – czyli podczas prac drogowych. Uzupełnieniem tego są testy i badania gotowej nawierzchni. Wykonuje się następujące badania materiałów wsadowych do produkcji MMA:

• badania kruszyw według PN-EN 13043,
• penetrację asfaltu według PN-EN 1426,
• temperaturę mięknienia asfaltu według PN-EN 1427,
• badania jakości wypełniacza według PN-EN 933-9 i PN-EN 933-10.

Badania MMA obejmują:

• skład MMA według PN-EN 12697-1 i PN-EN 12697-2, z uwzględnieniem uziarnienia mieszanki mineralnej i zawartość lepiszcza,
• gęstość i gęstość objętościową MMA według PN-EN 12697-5 i PN-EN 12697-6,
• wolną przestrzeń oraz wypełnienie wolnej przestrzeni asfaltem w próbkach Marshalla według PN-EN 12697-8,
• penetrację asfaltu lanego według PN-EN 12697-20 (w przypadku mieszanek układanych na obiektach mostowych).

Badania warstw nawierzchni można podzielić na niszczące (odwierty) i nieniszczące. Te pierwsze obejmują:

• wolną przestrzeń według PN-EN 12697-8,
• wskaźnik zagęszczenia według PN-EN 13108-20,
• oznaczenie wytrzymałości na ścinanie połączeń warstw według Instrukcji laboratoryjnego badania sczepności międzywarstwowej warstw asfaltowych według Metody Leutnera.

Do badań nieniszczących zaliczają się:

• badanie ugięć nawierzchni belką Benkelmana.
• badanie równości podłużnej planografem i profilografem laserowym
• pomiar szorstkości nawierzchni urządzeniem SRT
• badanie ugięć nawierzchni ugięciomierzem FWD.
• parametr IRI.