Komu przysługuje opieka długoterminowa?

Niektóre choroby mogą być bardzo poważnym problemem nie tylko dla chorego. Choć to on mierzy się z jej skutkami i walczy z nią, to często jego dolegliwości wywierają wpływ na codziennego funkcjonowanie jego najbliższych. Niemożność zadbania o własne, nawet najbardziej podstawowe potrzeby powoduje, że chory potrzebuje troskliwej opieki długoterminowej. Na czym ona polega i komu przysługuje?

Opieka długoterminowa a paliatywna

Zdarza się, że pojęcia „opieka długoterminowa” oraz „opieka paliatywna” są ze sobą mylone. W rzeczywistości oznaczają zupełnie inne formy opieki i między nimi istnieje sporo istotnych różnic. Na czym one polegają?

- Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, kto korzysta z opieki – mówi dr n. med. Tomasz Dzierżanowski, specjalista medycyny paliatywnej z  Caritas Diecezji Warszawsko-Praskiej –  Osobami korzystającymi z opieki paliatywnej są osoby z nieuleczalną postępującą chorobą, najczęściej nowotworem, choć nie jest to regułą. Opieka paliatywna nie jest skierowana na leczenie chorób, lecz niesienie ulgi i łagodzenie cierpienia. Działa na różnych płaszczyznach, starając się zminimalizować ból zarówno fizyczny, jak i psychiczny – poza chorym mogą nią być objęci również jego najbliżsi, na których choroba również ma zły wpływ. Opieki długoterminowa to z kolei pielęgnacja pacjentów obłożnie i przewlekle chorych, którzy nie są w stanie zadbać o swoje podstawowe potrzeby, np. higienę lub spożywanie pokarmów, a jednocześnie nie wymagają leczenia stacjonarnego. Nad pacjentami takimi – przeważnie osobami starszymi – opiekę sprawuje w takiej sytuacji wykwalifikowana pielęgniarka.

Komu przysługuje opieka długoterminowa?

O tym, czy pacjent może w domowym zaciszu korzystać z opieki długoterminowej, decyduje kilka czynników. Kluczowa jest ocena stanu pacjenta za pomocą tak zwanej skali Barthel, która sprawdza sprawność w takich czynnościach jak:

• samodzielne spożywanie posiłków,
• przemieszczanie się i siadanie,
• utrzymywanie higieny osobistej, korzystanie z toalety,
• ubieranie się i rozbieranie.

Każda z tych czynności opisywana jest za pomocą punktów. Przykładowo: w kwestii spożywania posiłków pacjent może uzyskać 10 punktów, jeśli jest w stanie jeść samodzielnie, 5 jeśli wymaga pomocy w krojeniu, smarowaniu lub nalewaniu. 0 punktów otrzymuje, jeśli nie jest w stanie wykonać żadnej z tych czynności i należy go w nich zastąpić. Maksymalna ilość punktów, jakie pacjent może w sumie uzyskać na skali Barthel to 100 – do opieki długoterminowej kwalifikują się pacjenci, którzy uzyskali 40 lub mniej punktów. Ponadto z opieki długoterminowej mogą korzystać wyłącznie pacjenci, którzy:

• nie korzystają z innych form pomocy, np. opieki dla pacjentów wentylowanych mechanicznie,
• znajdują się w ostrym stadium choroby psychicznej.

Dlaczego warto korzystać z opieki długoterminowej?

Samodzielne opiekowanie się chorym, który nie jest w stanie wykonać najprostszych czynności, jest niebywale trudne, wymaga wielu poświęceń i może negatywnie odbić się na kondycji rodziny. Jednocześnie wymaga sporej wiedzy oraz doświadczenia, aby choremu nie stała się krzywda. Właśnie z tego powodu warto korzystać z pielęgniarskiej opieki długoterminowej – w ten sposób zapewniamy choremu profesjonalną, troskliwą opiekę, a sami zyskujemy możliwość zajęcia się własnym życiem.