Jak przebiega leczenie niedoczynności tarczycy u dzieci?

Tarczyca to gruczoł odpowiedzialny za wytwarzanie hormonów biorących udział w wielu procesach. Wpływają na wydzielanie hormonu wzrostu, mnożenie się komórek kości, a także zwiększają działanie czynników o charakterze prowzrostowym na chrząstkę. Uczestniczą w regulacji metabolizmu oraz utrzymania odpowiedniej ciepłoty ciała. Mają ponadto znaczenie dla przebiegu dojrzewania płciowego.

Przyczyny niedoczynności tarczycy u dzieci

Powodów występowania niedoczynności tarczycy u dzieci jest wiele. Obejmują one między innymi zaburzenia rozwojowe, czyli aplazję, hipoplazję oraz ektopię, a także genetyczne w produkcji, transporcie i metabolizmie tyroksyny. Przyczyną schorzenia mogą być również przeciwciała matki lub obwodowa odporność na hormony tarczycy. Wśród czynników prowadzących do wystąpienia niedoczynności wymienia się ponadto:

• niedobór lub nadmiar jodu;
• niedoczynność przysadki;
• zaburzone funkcje podwzgórza;
• choroby autoimmunologiczne (choroba Hashimoto, wirusowe, bakteryjne zapalenia tarczycy);
• urazy tarczycy.

Oznacza to, że schorzenie może być wrodzone lub nabyte. Zawsze jednak wymaga konsultacji z endokrynologiem dziecięcym i przeprowadzenia stosownych badań. Jak rozpoznać obniżone stężenie hormonów trijodotyroniny oraz tyroksyny?

Charakterystyka schorzenia

Niedoczynność tarczycy inaczej przejawia się u noworodków, niemowlaków i starszych dzieci. W pierwszym przypadku diagnozowana jest zazwyczaj w początkowym etapie choroby, co pozwala podjąć szybko leczenie i tym samym zapobiec opóźnieniu czy upośledzeniu psychorozwojowemu. Ciąża przenoszona, słabe ruchy płodu w jej trakcie oraz wolna akcja porodowa mogą wskazywać na zaburzenia pracy gruczołu. Noworodek charakteryzuje się ospałością, obniżonym napięciem mięśniowym, ma także problemy ze ssaniem czy zaparcia. Niepokojąca jest również przedłużająca się żółtaczka, przesuszona skóra i obniżona ciepłota ciała.

Podobne objawy występują u niemowlaków. Ponadto może pojawić się opóźnione zrastanie się tylnego ciemiączka. Rodzice powinni zwrócić również uwagę na opóźnione ząbkowanie, przerośnięty język, ochrypły głos, przepuklinę pępkową. Typowymi oznakami u starszych dzieci są natomiast:

• pogorszenie pamięci i koncentracji;
• senność oraz zmęczenie;
• osłabienie siły mięśniowej;
• zaparcia;
• nadwaga;
• bradykardia;
• łuszcząca się skóra;
• łamliwe, suche włosy;
• obrzęk śluzakowaty twarzy;
• uczucie zimna.

U nastolatków pojawia się dodatkowo opóźnienie dojrzewania, a nawet przedwczesne pokwitanie przy ciężkiej niedoczynności pierwotnej.

Dostępne metody leczenia

Diagnostyka niedoczynności tarczycy opiera się na ocenie poziomu hormonu tyreotropowego, czyli TSH w surowicy krwi pacjenta. Normy prawidłowego stężenia są inne w zależności od wieku dziecka, dlatego wyniki zawsze analizować powinien lekarz, na przykład z kliniki pediatrycznej Zdrowe Dziecko w Pruszkowie. Specjalista podczas konsultacji w gabinecie fizykalnie zbada gruczoł i na tej podstawie zdecyduje o konieczności podjęcia dalszych działań, w tym właśnie testów krwi. Leczenie polega na podawaniu syntetycznej tyroksyny. Należy jednak pamiętać, że jej wchłanianie obniżają żelazo, wapń oraz leki zobojętniające pH żołądka. Dawkę dobiera się z uwzględnieniem masy ciała dziecka, jego wieku, a także nasilenia objawów i wyjściowego poziomu hormonów tarczycy.